Υπάρχουν διάφορα συστήματα κλασσικού χορού, όλα βέβαια έχουν τις ίδιες περίπου βάσεις. Από το cecchetti μέχρι το Bournonville, Balanchine k Vaganova ή RAD, όλα στηρίζονται τεχνικά στις βασικές αρχές του μπαλέτου. Ακόμα και αν δούμε ένα συγκεκριμένο στυλ στις αρχές του 20 αιώνα και το συγκρίνουμε με σήμερα, θα δούμε τεράστιες αλλαγές. Ακόμα και τώρα οι τεχνικές αλλάζουν συνεχώς και διδάσκονται διαφορετικά ανάλογα με τις τάσεις της εποχής, της χώρας και του κάθε θεάτρου. Για να έρθω στην ερώτησή σου όμως... Στην Αμερική μπορείς να βρεις όποιο σύστημα θες. Υπάρχει τόση πληθώρα σχολών και θεάτρων που βρίσκεις τα πάντα. Στο ABT (American Ballet Theatre) πχ χορεύουν το ρώσικο σύστημα. Σίγουρα γιατί είχαν έρθει εκεί πολλοί μεγάλοι ρώσοι χορευτές όπως η Ναταλία Μακάροβα και ο Μπαρίσνικοφ. Έχει δημιουργηθεί μια κουλτούρα με βάση το ρώσικο σύστημα, αν και καθώς περνάνε τα χρόνια και η τεχνική τελειοποιείται, απομακρύνεται από το παραδοσιακό ρώσικο σύστημα. Υπάρχουν και άλλα μεγάλα θέατρα βέβαια που χορεύουν Balanchine όπως στο New York City Ballet. Σίγουρα θα υπάρχουν και θέατρα που ακολουθούν το αγγλικό σύστημα, δε γνωρίζω όμως κάποιο συγκεκριμένο. Αν δούμε την ιστορία του Βασιλικού Μπαλέτου του Λονδίνου που ξεκίνησε το 1931, θα παρατηρήσουμε ότι πάλι ρώσοι ήταν αυτοί οι χορευτές που το ανέδειξαν, με πιο σπουδαίο τον Ρουντολφ Νουρέγιεφ και την Μαργκοτ Φοντέιν. Γενικά έχω δει θέατρα να προσλαμβάνουν χορευτές από διαφορετικά υπόβαθρα και τεχνικά είδη, τελικά όμως απαιτούν από τους χορευτές να μάθουν το δικό τους σύστημα, που μπορεί να μην έιναι κάποιο καθαρό σύστημα (αγγλικό, ρώσικο κτλ) αλλά να είναι το στυλ που έχει επινοήσει ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Προσωπικά προτιμώ το ρώσικο σύστημα λόγω της χάρης των κινήσεων που έχει. Η ρωσική τεχνική του επάνω μέρους του σώματος, των χεριών και του κεφαλιού είναι μοναδική και δεν την έχω δει πουθενά αλλού. Επειδή τα χέρια είναι ένα πολύ ισχυρό μέσο έκφρασης του ανθρώπου, μια τεχνική ειδικευμένη στις χειρονομίες (gestures) που προέρχεται από το ρομαντικό μπαλέτο, μαζί με τη σύγχρονη τάση των χεριών, δημιουργεί μια μαγική εικόνα για το θεατή και ένα μαγικό αίσθημα για τον χορευτή. Θυμηθείτε το θάνατο του κύκνου από τη Μάγια Πλισέτσκαγια. Δε νομίζω ότι με RAD θα μπορούσε ποτέ να χορευτεί έτσι.

Η Ακαδημία Μπαλλέτου Μπολσόι, γνωστή και ως «Κρατική Ακαδημία Χορογραφίας της Μόσχας» είναι από τα παλαιότερα σχολεία χορού στον κόσμο.

Η χορευτική εκπαίδευση στη Μόσχα χρονολογείται από το 1764. Δημιουργείται η Αυτοκρατορική Σχολή Θεάτρου της Μόσχας, η οποία οφείλει μεγάλο μερίδιο της δόξας της στο Ρώσο maitre de ballet Αλεξάντρ Γκλουσκόφσκι, ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνσή της το 1812.

Η πρώτη τάξη μαθητών, το 1773, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως άμεσος πρόγονος των Μπολσόι.

Το 1896, ο διάσημος χορευτής των Μπολσόι Βασίλι Τιχομίροφ, μαζί με το μεγάλο χορογράφο Αλεξάντερ Γκόρσκι, ανέλαβαν επικεφαλής της σχολής, έχοντας εκπληκτικά αποτελέσματα, αναδεικνύοντας μια σειρά λαμπρών χορευτών, πολλοί από τους οποίους αποφοίτησαν μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο.

Από το 1960 ως το 2001, διευθύντρια και παιδαγωγός ήταν η Σοφία Γκολόβκινα, που συνέβαλε με την προσωπικότητά της στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στη σχολή μπαλέτου της Μόσχας. Με δεδομένη τη δύναμη σε άντρες χορευτές μεταξύ 1960 και 1970, εκπαιδεύτηκαν σε μελλοντικά αστέρια του κλασσικού μπαλέτου.

Το 1988, ιδρύθηκε το Χορογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, βοηθώντας πολύ τους νεαρούς χορευτές να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους και από το 1995 η Σχολή Μπαλέτου και το Ινστιτούτο ενώθηκαν κάτω από την επωνυμία Κρατική Ακαδημία Χορογραφίας της Μόσχας.

Το 2001, ο Μπόρις Ακίμοφ, διορίζεται κοσμήτορας και καλλιτεχνικός διευθυντής της Ακαδημίας.

Η υπεροχή του ρωσικού μπαλέτου, οφείλεται στη Ρωσική εκπαίδευση, διασφαλίζοντας τη συνέχεια μιας πλούσιας παράδοσης. Η Ρωσική αυτή σχολή μπαλέτου, επηρέασε αυτή την τέχνη όσο καμία άλλη σχολή, σε Ανατολή και Δύση. Από το 1880 ως το 1940, Ρώσοι χορευτές, χορογράφοι η δάσκαλοι χορού κατέκτησαν το μπαλετικό σύμπαν.



Η παρεχόμενη εκπαίδευση η αλλιώς «Ρωσικό training», στηρίζεται στις αρχές της μεγάλης Ρωσίδας παιδαγωγού Αγριπίνα Βαγκάνοβα (1879 – 1951), η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Ρωσικής σχολής μπαλέτου. Από το 1921, ασχολείται με την εκπαίδευση, με ανανεωτικό πνεύμα και η μέθοδός της έχει καταγραφεί στο βιβλίο «Βασικές αρχές του κλασικού μπαλέτου». Το σύστημα της Βαγκάνοβα, είναι φυσική εξέλιξη των παραδόσεων του Ρωσικού μπαλέτου, σε συνδυασμό με τα καλύτερα στοιχεία της Γαλλικής και της Ιταλικής σχολής, δίνοντας έτσι μια ενιαία διδακτική πρακτική.

Η Βαγκάνοβα, έβλεπε τη σκληρή εκπαίδευση του χορευτή, ως βασική προϋπόθεση για την ελεγχόμενη κίνηση του σώματος. Προτροπή της είναι να κρατάμε επαφή με τη ζωή και την τέχνη.

Από αυτό το «Μεγάλο Σχολείο», το οποίο τα χρόνια που ακολούθησαν εξελίχθηκε σε πραγματική «εκκολαπτική μηχανή» ταλέντων, έχουν αποφοιτήσει εξίσου μεγάλοι χορευτές όπως: Μάγια Πλισέτσκαγια, Ραϊσα Στρουτσκόβα, Μαρίνα Κοντράτιεβα, Αικατερίνα Μαξίμοβα, Νίνα Ανανιασβίλι, Βλαντιμίρ Βασίλιεφ, Μαρίς Λιέπα, Ίρεκ Μουχαμέντοφ, Βλάντιμιρ Μάλαχοφ, Νικολάι Τσισκαρίτζε. Όλοι οι παραπάνω αντιπροσωπεύουν το ρωσικό χορό και λάμπρυναν με την παρουσία τους, τις σημαντικότερες σκηνές του κόσμου.
Στην Ακαδημία Μπαλλέτου της Μόσχας φοιτούν και ετοιμάζονται τα αστέρια του αύριο, παιδιά ηλικίας 10 – 18 ετών που εισάγονται στη σχολή ύστερα από άκρως αυστηρή επιλογή και ακολουθούν οκταετή εκπαίδευση σε μαθήματα σωματικής αγωγής (κλασσικό μπαλλέτο, pas de deux, καρακτέρ, ρυθμική, γυμναστική) συνδυάζοντας την εν γένει καλλιτεχνική κατάρτιση με θεωρητικά μαθήματα ευρύτερης παιδείας.

Τα πιο γνωστά συστήματα μπαλέτου είναι 2 ανά τον κόσμο .Το σύστημα "vaganova" που αναφέρεται στην Ρωσική σχολή και το σύστημα "rad" που αναφέρεται στην αγγλική σχολή. Υπάρχει επίσης το σύστημα "bournoville" το οποίο όμως στην Ελλάδα τουλάχιστον δεν χρησιμοποιείτε. Αξιοσημείωτο είναι πως κάθε μεγάλη όπερα δημιουργεί το δικό της σύστημα επηρεασμένη πάντα από τα ήδη υπάρχοντα,(όπερα του Παρισιού ,Αμερικανική όπερα ).
Πρέπει όμως να πούμε πως το μπαλέτο είναι ένα και πως τα 2αυτα συστήματα διδάσκουν το ίδιο πράγμα σε διαφορετικές γλώσσες (γαλλικά, αγγλικά).Η τεχνική είναι ίδια καθώς και το βηματολόγιο. Ουσιαστικός διαχωρισμός δεν υπάρχει .Δεν είναι το ένα σύστημα καλύτερο από το άλλο. Άλλωστε ο κάθε δάσκαλος δίνει το προσωπικό του στυλ σε κάθε μάθημα .Με αυτή την λογική υπάρχουν τόσα είδη μπαλέτου όσοι και δάσκαλοι. Και αυτό νομίζω είναι το πιο σωστό.

Ζιζέλ (Giselle)
Πράξεις:
2
Χορογραφία:
Μάριος Πετιπά, Ζαν Κοραλί, Ζυλ Περώ
Μουσική:
Adolf Adam (1803-1856)
Πρώτη Πράξη: Η Ζιζέλ μια νεαρή χωριατοπούλα, ζει με τη μητέρα της σε ένα τυπικό γερμανικό χωριό. Μια μέρα ερωτεύεται έναν ξένο, τον Άλμπρεχτ, ο οποίος είναι στην πραγματικότητα ένας πρίγκηπας που μεταμφιέστηκε σε χωρικό, με την βοήθεια του υπηρέτη του. Η Ζιζέλ όμως δεν ξέρει ότι ο Άλμπρεχτ είναι ήδη αρραβωνιασμένος με μια άλλη πριγκίπισσα, την Μπατθίλδη. Η Ζιζέλ μαθαίνει την αλήθεια όταν εισβάλλει στο χωριό τυχαία η πριγκήπισσα με τη συνοδεία της και ανακαλύπτει τον Άλμπρεχτ μεταμφιεσμένο σε χωρικό. Η Ζιζέλ συντετριμμένη από τη θλίψη χορεύει χωρίς να σταματά και πεθαίνει λόγω αδύναμης καρδιάς αλλά ίσως και τρέλλας.
Δεύτερη Πράξη: Στη δεύτερη πράξη ένας χωρικός που αγαπούσε τη Ζιζέλ, ο Ιλαρίονας επισκέπτεται τον τάφο της την νύχτα. Με τρόμο βλέπει το πνεύμα της Ζιζέλ να έχει μεταμορφωθεί σε Βιλί (ή Γουίλι). Γρήγορα μαζεύονται όλα τα Βιλί γύρω του και τον αναγκάζουν να χορέψει μέχρι θανάτου. Με αυτό τον τρόπο τα Βιλί που είναι πνεύματα προδωμένων κοριτσιών εκδικούνται όποιον έρχεται σε επαφή μαζί τους. Ο Άλμπρεχτ μετανιωμένος για αυτό που έκανε στη Ζιζέλ έρχεται με τον υπηρέτη του στον τάφο της. Προσφέρει λουλούδια όταν αχνά βλέπει το πνεύμα της Ζιζέλ, στην αρχή πιστεύει ότι έχει παραισθήσεις αλλά στην συνέχεια χορεύει μαζί της ένα από τα πιο όμορφα pas de deux που έχουν χορογραφηθεί στον κλασσικό χορό. Τελικά όμως τους ανακαλύπτουν τα Βιλί και προσπαθούν να σκοτώσουν τον Άλμπρεχτ αναγκάζοντάς τον να χορεύει. Όταν ο Άλμπρεχτ κουράζεται χορεύει η Ζιζέλ στη θέση του μέχρι την αυγή που τα Βιλί επιστρέφουν στους τάφους τους.

Χορού Γνώσεις - Λεξικό
Θέσεις-Position και Στάση του Σώματος
Στο ρώσικο σύστημα έχουμε 5 θέσεις των ποδιών και 3 θέσεις των χεριών. Σε άλλες μεθόδους όπως την αγγλική υπάρχουν άλλες ονομασίες για τις θέσεις.
Όλη η τεχνική του κλασσικού χορού ξεκινά από το πως στεκόμαστε μέσα στις θέσεις αυτές. Πρέπει όλο το σώμα να συνεργάζεται και να αποκτήσει ένα σταθερό άξονα μέσα σε αυτές τις θέσεις που δεν είναι καθόλου σταθερές για έναν κανονικό άνθρωπο!
Η θέση που χρησιμοποιούμε περισσότερο στις προχωρημένες τάξεις είναι η πέμπτη και όποις μπορεί να σταθεί σε μια τέλεια πέμπτη έχει κατακτήσει όλη την τεχνική! Το πιο δύσκολο είναι τα κόκαλα της λεκάνης να βρίσκονται σε μια ευθεία και να μην πέφτει το ένα μέρος της λεκάνης (του ποδιού που είναι μπροστά) προς τα μπροστά. Όταν ελέγξουμε αυτή τη θέση, το battment tendu θα γίνεται επίσης σωστά, που με τη σειρά του θα βοηθήσει τα develope, grand battment κτλ.
Ο σταθερός άξονας προέρχεται από τη συμμετρία των μελών του σώματος όπως είδαμε και με το θέμα της λεκάνης. Δουλεύοντας συμμετρικά και με τον ίδιο ρυθμό όλες τις πλευρές, αναπτύσσονται οι μυς το ίδιο, πράγμα που είναι απαραίτητο για την ισορροπία. Το κέντρο βάρους του σώματος είναι στην κοιλιά και για να ισορροπήσει πρέπει το σώμα να στέκεται τελείως ευθεία. Αυτό προυποθέτει την απουσία λόρδωσης στη σπονδυλική στήλη, τη σωστή θέση των ώμων που έχει σαν αποτέλεσμα και την ίσια στάση του λαιμού και γενικά του πάνω κορμού, χωρίς να πέφτουμε όμως προς τα πίσω.
Οι στάσεις και οι πόζες στο μπαλέτο, που είναι πολύ συχνές, δεν είναι καθόλου στατικές, ακόμα και αν φαίνονται στατικές. Υπάρχει συνεχώς μια ένταση στο σώμα που κρατά το σώμα ψηλά, μια ένταση που χτίζει συνεχώς μια δύναμη έτοιμη να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή. Αυτό είναι που κάνει τις χορεύτριες να φαίνεται ότι πετάνε πάνω στη σκηνή. Η ευκολία και η ευελιξία στη κίνηση που προέρχεται από τη σωστή στάση.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε όλη τη διάρκεια του μαθήματος προσπαθούμε να "τραβήξουμε" το σώμα προς τα πάνω. Πως γίνεται αυτό; Με το να ενεργοποιούμε συνέχεια τους μυς που είναι υπεύθυνοι για τη σωστή στάση της λεκάνης, της σπονδυλικής στήλης, να κρατάμε το λαιμό ίσιο και τους όμους στη σωστή θέση και το τέντωμα των γονάτων. Το αναφέρω τελευταίο για να το τονίσω, ότι το τέλειο τέντωμα των γονάτων βάζει αυτόματα την λεκάνη στη σωστή θέση. Αυτή με τη σειρά της βάζει αυτόματα την σπονδυλική στήλη στη σωστή θέση, που βάζει τους όμους στη σωστή θέση, που επιτρέπουν στα χέρια να δουλεύουν σωστά. Όλα ξεκινούν κατά τη γνώμη μου από τα πόδια που είναι η βάση και η ρίζα του σώματος και εξελίσσονται προς τα πάνω.

ballet